tesisat | Periyodik Kontrol

Havalandırma Tesisatı Periyodik Kontrol

Kapalı alanlarda hava akışını sağlamak ve pis havayı dışarı atmaya yarayan sisteme havalandırma tesisatı denir.

Havalandırma sistemleri içerideki temiz havanın devamlı olarak tazelenmesini sağlar. Ayrıca sıcaklık ve nemin korunmasında da yardımcı olur. Taze havanın temizlenmesinin en büyük artısı içeride oluşan patlama riski bulunan pis havayı dışarı atmasıdır. Ortamda yayılan pis kokunun ve tehlikeli havanın dışarı atılması iş sağlığı ve güvenliği açısından önemlidir. Havalandırma sistemleri tünellerde, fabrikalarda, alışveriş merkezlerinde ve en önemlisi madenlerde kullanılmaktadırlar. Özellikle madende oluşan kirli ve tehlikeli havayı dışarı atmakta kullanılır.

Yönetmelik

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği ve buna bağlı Resmi Gazete 28628 sayılı 25.04.2013 tarihinde yayınlanan ‘İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ gereği Havalandırma tesisatlarının periyodik kontrolleri zorunludur.

2.3. Tesisatlar

2.3.1. İlgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece, tesisatların periyodik kontrolleri yılda bir yapılır.
2.3.2. Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrolleri elektrik mühendisleri, (Ek ibare:RG-23/7/2016-29779) (2) elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
2.3.3. Elektrik dışında kalan diğer tesisatın periyodik kontrolleri makine mühendisleri, (Ek ibare:RG-23/7/2016-29779) (2) makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
2.3.4 (Değişik ibare:RG-23/7/2016-29779) Madde 2.3.1.’de belirtilen kriterler saklı kalmak kaydı ile bir kısım tesisatın standartlarda aksi belirtilmemiş ise periyodik kontrol süresi 1 yıldır.

Yangın Tesisatı Periyodik Kontrol

Binaların ve iş yerlerinin yangından korunması için kurulan yangın tesisatının kontrollerinin yapılması güvenlik amacıyla gereklidir.

Yangın tesisatı sıcaklık, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği bakımından yol açabileceği tehlikeleri en aza indirebilmek için kullanılır. Yangın tesisatı standartlarda süre belirtilmemiş ise periyodik kontrol süresi 1 yıl dır.

Yönetmelik

Bu Yönetmeliğin amacı; kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir.

Boru Tesisatları Periyodik Kontrol

Fabrikalarda, tesislerde ve iş yerlerinde basınçla çalışan boruların daha verimli ve kaza çıkarmadan çalışması için kontrolleri yapılmalıdır. Boru deyip geçilmemelidir. Yüksek basınçta çalıştıkları için en ufak bir kazada çok yüksek kazalara neden olabilir. Basınçsız boru tesisatları da kontrolden geçirilmelidir. Bu nedenle hem kontrollerinizi aksatmayın hemde akredite olmuş kuruluşlara yaptırınız.

Borular yüksek ısıda ve yüksek basınçta çalışan borular makine mühendisleri tarafından kontrol edilmeli ve duruma göre rapor hazırlanmalıdır.

Yönetmelik

6331 sayılı yasaya göre çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 2.3. Tesisatlar maddesinin, 2.3.1. bendi “ilgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece tesisatların periyodik kontrolleri yılda bir yapılır” hükmündedir. Ve ayrıca bu Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 2.4. Tezgahlar maddesinin, 2.4.1. bendi “Makina ve tezgahların periyodik kontrolleri Ek III; Madde 1.4’te yer alan hususlara uygun olarak yapılır” hükmündedir. Makina Emniyeti Direktifi ve ilgili standartlara göre yapılan kontroller standartlarda belirtilen sürelerde tekrarlanır.

Genleşme Tankı Periyodik Kontrol

Genleşme tankı kısaca anlatmak gerekirse bulunduğu her tüm sistemlerde bulunan sıcak suyu dengeleme işini yapar. Diğer bir adı ise imbisat deposudur.

Sıcak suyu dengelemeye yarayan genleşme tankı sıcak suyun ısınmasından dolayı oluşan fazla suyu dengeler yani depolayarak sistemin düzgün bir şekilde çalışmasını sağlar. Bir kutu gibi olan genleşme tankı aynı zamanda basıncın atmosfer basıncına çıkmasını önlemektedir. Ayrıca genleşme tankının diğer bir görevi ise suyu, su pompası ile pompalayarak istenilen yerlerde kullanılmasını sağlar. Ani basınç değişimlerine engel olan bu sistem ayrıca kullanılan tesisat sisteminin de korumaktadır.

Yönetmelik

6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 1.1. Maddesi, “İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır.” hükmü bulunmaktadır.

2.1. Basınçlı kap ve tesisat

2.1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.
2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
2.1.3. (Değişik:RG-23/7/2016-29779)⁽²⁾ Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.

Basınçlı Kap ve Tesisatlar Periyodik Kontrol

Basınçlı kaplar ve tesisatlar bir iş yerinin su, buhar, basınçlı hava, sıcak hava transferi gibi işlerde iş yeri sahibinin ve işçilerin işlerinde kolaylık sağlamaktadır.

İşlerin hızlı bir şekilde ilerlemesi için basınçlı kap ve tesisatlar hemen hemen bir iş yerinde bir veya iki tane daha fazla olanları da bulunmaktadır. Bu işleri yapan makinalar; Buhar Kazanları, Kalorifer Kazanları, Kızgın Yağ Kazanları, Kızgın Su Kazanları, Boya Kazanları, Buhar Jeneratörleri, Otoklavlar, Basınçlı Hava Tankları, Kompresörler, Hidroforlar, Pişirme Kazanları, Boyler ve Genleşme Tankları, Tehlikeli Sıvıların Bulunduğu Tank ve Depolar, Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG ve benzeri) (Yer altı ve Yer üstü) basınçlı kaplarıdır.

Basınçlı kapların güvenliği çok önemlidir. Periyodik kontrolleri yaptırılmadığı takdirde hem can kaybına hemde iş devamlılığını etkiler. Basınçlı kapların tesisatının da kontrolleri aynı anda yapılmalıdır. Basınçlı kapların çalışmasını sağlayan tesisatın ve kapların kontrolleri standartlarda belirtilen sürede yönetmeliğe uygun şekilde yapılmalıdır.

Yönetmelik

Basınçlı kap ve tesisatlar yönetmeliği

2.1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.
2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
2.1.3. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış tekniker veya yüksek teknikerler tarafından yapılabilir.

Basınçlı kap ve tesisatın kontrol süreleri

Buhar Kazanları: 1 Yıl
Kalorifer kazanları: 1 Yıl
Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz): 3 Yıl
Manifoldlu asetilen tüp demetleri: 1 Yıl
Kullanımdaki LPG tüpleri: 1 Yıl
LPG Tankları: 5 Yıl
Basınçlı hava tankları: 1 Yıl
Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar: 10 Yıl
Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG ve benzeri) (Yer altı ve Yer üstü): 10 Yıl
Taşınabilir asetilen tüpleri: Standartlarda belirtilen sürede
Kriyojenik tanklar: Standartlarda belirtilen sürede

Basınçlı Kap ve Tesisatlar Periyodik Kontrol

Basınçlı kapların kontrolleri kapsamında test ve muayenelerini yapan kişilerin bağımsızlık, tarafsızlık ve güvenirlilik açısından muayene ettikleri ekipmanın tasarımcısı, tedarikçisi, montajcısı, satıcısı, sahibi, kullanıcısı, bakımcısı veya bu kesimlerin yetkili temsilcisi olmamasına ve muayeneyi yapan kuruluşların akredite olmasına dikkat ediniz.